Öğrenciler için yorucu bir dönem sona eriyor. Okulların ilk dönemi verilecek karnelerle birlikte sona erecek. Yapılacak 15 günlük tatilin hayalini kuran pek çok öğrenci için uzmanlar uyarıyor. Karneleri alacak öğrencilere yaklaşımın ebeveynler tarafından doğru ayarlanmaması halinde çocuklarda telafisi zor kalıcı hasarlar oluşabilir. Yeni döneme daha iyi hazırlanmaları, teşvik edilmeleri, karnelerindeki eksikliklerin farkına varmaları için ebeveynlerin tavır ve tutumlarının son derece önemli olduğu konuşuluyor. Uzmanlar ödül ve ceza yöntemlerinin bir ölçüsü olduğunu söylüyorlar. Peki nedir bu ödül ve ceza yöntemi? Nasıl uygulanır?
Ebeveynlerin çocuk yetiştirirken, özellikle okul çağındayken sürekli onay almaya ihtiyacı olan çocuklar yetiştirmemeleri gerektiğini vurgulanıyor. Sürekli onaya ihtiyacı olan çocukların ilerleyen yaşlarda onay alamadıkları zaman insiyatif kullanma ya da kendi kararlarını alabilme yönlerinin gelişmeyeceğini dile getiriyorlar. Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Esma Uygun ailelere sesleniyor. En çok uygulanan ödül ve ceza yönteminin çocuk psikolojisine olumlu ve olumsuz etkileri ele alındı. Neleri yanlış yapıyoruz?
Onaylanmak İlerleyen Yıllarda Kişiliği Etkileyebilir
Genellikle aileler yüksek notlu karnelerde çocukları çeşitli hediyelerle ödüllendirirken düşük notlu karnelerde cezalandırma ihtiyacı hissederler. Teknik olarak doğru bir yöntem gibi görünmesine karşılık ipin ucu kaçırıldığı zaman çocuğun kişilik gelişimine zarar verebilir. Sürekli olarak onaylanma hissine kapılan çocuk yanlış yapma lüksünün bulunduğunu fark edemez. Bunun üzerine durum kişilik özelliğine yansıyabileceği için onaylanmaması halinde ilerleyen yıllarda tek başına karar alması ya da uyum göstermesi zorlaşabilir.
Karneyi değerlendiren velilerin değerlendirme sonuçlarını çocukları ile doğru şekilde paylaşmaları, sorunun kaynağına birlikte inmeleri, çocuğun isteklerinin dinlenmesi gerekiyor. Aksi takdirde büyük ödüllerle ya da büyük cezalarla eğitim verilen çocuğun ilerleyen dönemlerde kendi fikir ve tercihlerini oluşturamayacağı düşünülüyor.
Karne Değerlendirmesini Çocuğunuzla Birlikte Yapın
Tüm yıl boyunca ter döken çocuğunuzun karne değerlendirmesi sırasında elbette söz hakkı vardır. Sadece ebeveyn için alınan bir belge olmamakla birlikte dersler ya da okul hakkında çocuğun sorunlarının olup olmadığı değerlendirme aşamasında ortaya çıkabilir.
Karnenin asıl amacı yıl boyunca çocuğun sorumluluklarını nasıl yerine getirdiğinin bir ölçütüdür. Karne başlı başına bir ödül ceza yöntemi kesinlikle olmamalıdır. Düşük notların kaynağı çocukla yapılacak değerlendirmelerde ortaya çıkabilir. Bu sayede ikinci dönem hatalarını kendi gözünden anlatan çocuğun farkındalığı gelişeceği için notlarını düzeltmesi için bir imkanı olabilir.
Karne değerlendirmesi sıradan bir eylem olmaktan daha çok çocuğun gelişimi için önemli bir fırsattır. Ödül ya da ceza sisteminden daha çok ailesi ile konuşup, değerlendirme yapan, kendi fikirlerini anlatan çocukların özgüvenleri artar. Böylece kişiliğine önemli bir katkı sağlamış olursunuz. Karne aslında ebeveynler için bir sınavdır. Çocuğun kişilik eğitimine önemli bir katkı sağlayabilecek karne dönemi yanlış değerlendirildiği zaman ebeveynlerin bir sınavı haline gelebilir. Ödül ceza yönetimini doğru ölçüde uygulayamayan ailelerin bu konuda destek almaları önerilebilir.
