İş yaşamında sık sık karşılaşılan problemleri çözüme ulaştırmak için problem çözme becerilerine sahip olmak gerekir. Hayatın her noktasında olası sorunlarla mücadele etmek zorunda kalınabilir. Bu sorunlarla mücadele ederken etkin ve etkili çözümler bulmak ve bu çözümlerin uygulanabilir olmasını sağlamak gerekir.
Bir problemin çözümüne odaklanırken yaşanan olaya farklı bakış açılarından bakmak gerekir. Bunun için olayın gerçekleştiği alanda veri toplamalı, olayı değerlendirmeli, analiz etmeli ve koşullar ne olursa olsun çözüme odaklanılmalıdır. Bunun için gereken beceriler arasında:
- Aktif dinleme
- Veri toplama ve verileri analiz etme
- Bilgi toplama ve bilgileri analiz etme, gruplandırma
- Neden-sonuç ilişkisi kurabilme
- Süreç analizi yapabilme
Bir sorunun oluşması için bir nedenin olması gerekir. Hiçbir sorun nedensiz yere ortaya çıkmaz. Her problemin bir nedeni olduğu gibi bir sonucu da vardır. Alternatif olarak bu nedene çözümler üretmek gerekir. Bunun için de doğru zamanda doğru çözümü elde etmek şarttır. Tek bir strateji ile ilerlemek kimi zaman yetersiz kalabilir. Her zaman için elinizdeki stratejinin başarısız olabileceğini düşünerek B, C, D, E planı ve daha nice plan yapmalı, alternatif bir dizi çözüm yolu oluşturmalısınız. Bunun için gereken beceriler ise şu şekilde yer alır:
- Yaratıcılık
- İleri görüşlülük
- Beyin fırtınası
- Geleceği tahmin edebilme
- Proje yönetimi
- Proje tasarımı
- Proje planlaması
Sorunun neden kaynaklandığını biliyorsunuz ve birden fazla çözüm yoluna sahipsiniz, o zaman geriye en iyi çözüm yollarını değerlendirmek ve analiz etmek kalıyor! Bir karar alırken yalnızca kendinizin bu karardan etkileneceğini düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Aldığınız kararlardan yalnızca iş ve kişisel yaşamanız değil, çevrenizdeki pek çok insan etkilenecektir. Bu nedenle kararı veren kişi olarak başarılı çözüm yollarını değerlendirmeli ve herkes için “en iyi” ve “en doğru” karar ne ise onu vermelisiniz. Bunun için gerekli beceriler:
- Analiz etme
- Tartışma ortamı yaratma
- Kontrol etme ve denetleme
- Takım çalışması
- Öncelikleri değerlendirme
- Alternatif stratejiler içerisinde değerlendirme yapabilme
Problemi çözüme ulaştırmanın son aşaması, çözümü uygulanabilir hale getirmektir. Daima aldığınız kararın uygulanabilir ve sürdürülebilir olmasına dikkat etmelisiniz. Çözümünüze dair bir plan oluşturmalı ve bu plana sadık kalarak hareket etmelisiniz. Çözümü uygulamak için tipik stratejiler uygulamak yerine kendi yolunuzu oluşturabilirsiniz. Farklı olmak daima başarının bir anahtarıdır. Çözümü uygulanabilir hale getirmek için ihtiyacınız olan beceriler:
- Proje tasarımı, planlaması, uygulaması ve yönetimi
- Ortaklık kurabilme ve işbirliği içerisinde yer alabilme
- Zaman yönetimi
- Stres yönetimi
- Karşılaştırma yapabilme
Probleme dair çözüm oluşturmanız ve uygulanabilir hale getirmeniz, problemin çözüldüğünü hiçbir zaman göstermez! Çözüme ulaştırdığınız problemi denetlemelisiniz. Uygulanabilir olan çözüm yolunuzu denetlemeden, doğru bir karar alıp almadığınızı bilemezsiniz. Denetim yapabilmek için gereken beceriler:
- İletişim kurabilme ve ikna kabiliyetini kullanabilme
- Veri analizi yapabilme
- Anket oluşturma
- Geribildirim yapabilme
- Çözümü denetleyebilme