Başarı hikayelerini okumak, kişisel gelişimin bir parçasıdır. Özellikle girişimciler açısından hayatını iyisiyle ve kötüsüyle dile getiren, karşılaştığı zorluklara karşı nasıl bir mücadele yöntemi geliştirdiğini şeffaf bir şekilde anlatan kişilerin hikayesi mutlaka bilinmelidir. Bu hikayelerden biri de Jack Ma’ya aittir.
Dünyanın en büyük ve en gelişmiş ticaret devi Alibaba’yı kuran kişi Jack Ma’dır. Günümüzde dünyanın sayılı girişimcilerinden biri haline gelen ve Çin’in en zengin adamı olan Jack Ma, günümüzdeki başarısını elde etmek amacıyla pek çok zorlu yoldan geçmiştir.
Ma Youn
Henüz daha 9 yaşındayken İngilizce öğrenmeyi çok isteyen Jack Ma’nın asıl ismi Ma Youn’dur. O yaştayken kendisi her sabah 5’te uyanmakta ve bisikleti ile şehrin en merkezi olan turistik bölgesindeki otellere giderek, turistlerden para almadan onları gezdiriyor ve bu sayede İngilizce pratiği yapıyordu. İngilizce’yi anadili gibi öğrenmek ve geliştirmek için 9 yıl boyunca ücretsiz bir şekilde çalışan Ma, buradaki iş yerinden isminin telaffuzunun zor olması sebebiyle kendisine verilen takma ad “Jack”i kullanmaya başladı. İnsanlar onu Ma Youn olarak değil, “Jack Ma” olarak bilmekteydi.
Ma, bu yıllar içerisinde okul hayatına devam etmeye çalıştı. Fakat gerek ilkokul gerek ortaokul ve gerekse de üniversite sınavlarının ilk sınavında kendisi başarılı olamadı. Öyle ki Harvard Üniversitesi’ne yaptığı 10 adet başvurunun 10’u da reddedildi. İlkokul sınavı iki kez, ortaokul sınavı ise 3 kez reddedilmişti. Üniversiteyi ise üçüncü denemesinde girmişti. İngilizce Öğretmenliği bölümü okuyan Ma, buradaki üniversitesinin dünyadaki en kötü üniversitelerden biri olduğunu her röportajında belirtmektedir ne yazık ki…
30 İşten Ret Cevabı
Alibaba’nın kurucusu olan Jack Ma, üniversiteyi tamamladıktan sonra hızlı bir şekilde iş hayatına başlamak istese de okul hayatında karşılaşmış olduğu başarısızlık ve şanssızlık, onun yakasını bırakmamıştı. Başvurmuş olduğu 30 adet iş yerinin hepsinden olumsuz yanıt almıştı.
Ma bir röportajında iş başvurularını şöyle ifade eder; “Polis olmak için başvurdum, başvuran 5 kişiden 4’ü alındı ben kabul edilmedim. KFC Çin pazarına girdiğinde iş için 25 kişi başvurdu, 24 kişi alındı ve alınmayan tek kişi yine ben oldum.”
Üniversite yaşamından sonra hızlı bir şekilde aile yaşamına da başlayan Ma, lise sonrasında tanışmış olduğu kız arkadaşıyla evlendi ve İngilizce öğretmeni olarak iş yaşamına başladı. 1995 yılında ise ABD’de çalışmak (tercümanlık yapmak) üzere taşındı ve burada hayatının fırsatıyla tanıştı: internet!
“Beer (Bira)”
İnternet ile ilk tanıştığında, tam olarak ne olduğunu kavrayamayan Ma, ilk aramasını “beer” yani “bira” olarak gerçekleştirdi. Karşısında bu kelimeyi aratınca pek çok sonuç gören Ma, Çin birası ile ilgili olarak hiçbir sonuç çıkmadığını gördü. Bunun üzerine kendisini internet ortamına adadı ve İngilizce çeviri yapabilme üzerine bir web sitesi kurdu. Fakat bu web site üzerinden istediği başarıyı yakalayamadı.
ABD’de kaldığı 4 yıl boyunca, internet ile ilgili olarak tüm detayları öğrenmeye çalıştı ve kariyerini tamamen internet ortamına adamaya karar verdi. 1999 yılında Çin’e geri döndüğünde bir karar aldı ve 17 arkadaşı ile birlikte “Alibaba” sitesini kurdu. Fikir ise Ma’nın yapmış olduğu Amerika seyahati ortasında çıktı. San Francisco’da öğle yemeği yemek için hazırlanan Ma’nın aklına “Alibaba” ismi geldi. Bu ismi kendisine hizmet veren garson kıza sordu ve Alibaba’yı bilip bilmediğini merak etti. Garson kız ise bu ismi bildiğini söyledi. Bunun üzerine Ma öğle yemeğinin ardından yolda karşılaşmış olduğu herkese, “Alibaba ve Kırk Haramiler” hakkında bilgilerinin olup olmadığını sordu. Sormuş olduğu herkes, bu hikayeyi bildiğini söyledi. Bunun üzerine de Ma, “Alibaba” ismini tercih etmeye karar vermiş oldu.
“Bu İş Tutmaz”
Alibaba’yı ilk kurduğunda pek çok Amerikalı yatırımcı kendisine “Bu iş tutmaz!” demişti fakat Ma, siteyi 100 bin dolarlık bir servetle kurmuş, ardından SoftBank ve Goldman Sachs gibi şirketlerden yatırım almıştı.
Yolun henüz başındayken hiçbir ödeme sistemi bulunmayan sitede yalnızca ürünler listeleniyordu. Bunun bir eksiklik olduğunu fark eden Ma, “Ali Pay” elektronik ödeme sistemini oluşturarak günümüzdeki 800 milyona yakın kullanıcının sahibi oldu.
Burada elde etmiş olduğu başarının ardından “eBay” için rakip olması adına “TaoBao” alışveriş sitesini kurdu. Kurmuş olduğu şirketlerin hızlı bir şekilde büyüme katetmesi ve “TaoBao” şirketinde elde ettiği başarı, eBay’in dikkatini çekti ve bu şirketi satın almak üzere kendisine teklif sunuldu fakat Ma bu teklifi reddetti.
Günümüzde sadece Alibaba şirketi için dünya üzerinde 24 bin çalışanı bulunan ve 10 binden fazla ortak şirketi bulunan Ma Youn, yani Jack Ma, 2013 yılında istifa ederek iş yaşamından çekildi ve kendisi yerini gençlere bıraktığını söyledi. Gençlere tavsiye olarak da ardından şu sözü bıraktı:
“Asla pes etme. Bugün zor, yarın daha zor olacak ama yarından sonra güneşin doğuşunu göreceksin.”